Deloitte onderzoek onthult kloof in bewustzijn en adoptie van generatieve AI in België

Terwijl bijna twee op de drie Belgische werknemers zich bewust zijn van generatieve AI, heeft één op de drie de technologie nog niet gebruikt. Dat is de conclusie van een onderzoek dat IPSOS voor Deloitte uitvoerde bij 2.714 Belgen tussen 16 en 75 jaar in juli 2024. Verrassend genoeg is de AI-adoptie in België het hoogst in Brussel en blijven Vlaanderen en Wallonië achterop. AI-adoptie wordt sterk beïnvloed door vertrouwen, waarbij vrouwen bij verschillende gebruikstoepassingen minder vertrouwen hebben in AI dan mannen. Werknemers in verschillende sectoren vrezen dat AI hun job zal vervangen. Mannen vrezen beduidend vaker voor hun job dan vrouwen. Desondanks denkt meer dan driekwart van de gebruikers van generatieve AI dat het hun werk gemakkelijker en leuker zal maken, wat wijst op een paradox van zowel optimisme als bezorgdheid.

Gebruik van Generatieve AI in België in een notendop

Drie op de vijf Belgen (61%) zijn zich bewust van generatieve AI-tools en meer dan een derde (36%) heeft ze nog nooit gebruikt. Het gebruik van AI in België groeit zowel op persoonlijk als professioneel vlak: een op de vier personen die AI-tools voor persoonlijke doeleinden gebruikt (25%) doet dit wekelijks. Bijna een op de drie AI-gebruikers (30%) gebruikt deze tools wekelijks voor werkgerelateerde taken. ChatGPT is de meest bekende AI-tool in België: meer dan de helft van de gebruikers van generatieve AI (55%) verwijst naar de tool. Andere generatieve AI-tools die vaak gebruikt worden door Belgische AI-gebruikers zijn Snapchat My AI (16% van de AI-gebruikers in België) en Microsoft Copilot (15% van de AI-gebruikers in België).

Brussel loopt voorop in Belgische AI-adoptie

Het onderzoek toont een duidelijk verschil tussen hoe mannen en vrouwen gebruikmaken van generatieve AI. Bijna een op de twee mannen die zich bewust zijn van AI (46%) heeft het gebruikt voor persoonlijke doeleinden, vergeleken met slechts een op de drie vrouwen (36%).

Er zijn ook opmerkelijke verschillen te vinden in hoe de verschillende Belgische regio's generatieve AI zien en toepassen. Brussel leidt in de adoptie van AI in België met hogere bekendheids- en gebruikspercentages in vergelijking met Vlaanderen en Wallonië. Vlaanderen blijft achterop in het gebruik van AI met bijna twee op de vijf (38%) die zich wel bewust zijn van AI maar er geen gebruik van maken. Respondenten in Vlaanderen tonen zich echter optimistischer over de AI-revolutie. In Wallonië is een op de drie werknemers (37%) op de hoogte maar maakt geen gebruik van AI, en in Brussel slechts een op de vier werknemers (27%).

Vertrouwen in AI – een Brusselse Paradox

Als het gaat om het vertrouwen dat Belgen hebben in generatieve AI, is er een duidelijke Brusselse paradox te zien: de adoptie van generatieve AI is het hoogst in Brussel, maar het vertrouwen in de nauwkeurigheid ervan is er het laagst. Minder dan de helft van de respondenten in Brussel (44%) gelooft dat AI accurate resultaten oplevert tegenover één op de twee in Wallonië (49%) en Vlaanderen (51%).

Wat het vertrouwen in AI betreft, toont het onderzoek een duidelijke kloof tussen mannen en vrouwen:

Belgen enthousiast over gebruik generatieve AI op het werk

Het gebruik van generatieve AI biedt heel wat voordelen op de werkvloer. Het is dan ook geen verrassing dat twee op de vijf Belgen (40%) aangeven dat hun bedrijf het gebruik van generatieve AI aanmoedigt. Hier zien we ook enkele opmerkelijke verschillen tussen de regio's: bijna de helft van de werkgevers in Brussel (47%) moedigt het gebruik van AI aan, in vergelijking met twee op de vijf (42%) werkgevers in Wallonië en iets meer dan een op de drie werkgevers in Vlaanderen (36%). Bijna een op de drie (29%) geeft aan dat hun werkgever geen beleid heeft over het gebruik van generatieve AI op het werk. 6% zegt dat het gebruik van generatieve AI door hun werkgever wordt ontmoedigd of verboden, terwijl bijna een op de vijf (18%) zegt dat hun werkgever het toestaat maar het gebruik ervan niet actief aanmoedigt.

Wat opmerkelijk is op de werkvloer is dat zowel het senior als het middle management vaker gebruik maakt van generatieve AI dan werknemers die niet tot het management behoren. Tweederde van het senior management (64%) gebruikt het minstens wekelijks, vergeleken met de helft van het middle management (51%) en slechts twee op de vijf (38%) niet-managementmedewerkers.

“Het is belangrijk dat bedrijven blijven werken aan de adoptie van generatieve AI bij hun medewerkers ter ondersteuning van hun specifieke bedrijfsprocessen maar ook in de meer transversale functies”, zegt Patrick De Vylder, Managing Partner Delivery Transformation and Innovation bij Deloitte België. “Deze studie toont duidelijk aan dat er een aantal verrassende hiaten zijn in de adoptie van AI in België. En hoewel het duidelijk is dat Belgische werknemers enthousiast zijn om generatieve AI te gebruiken binnen hun dagelijkse werk, is het essentieel dat bedrijven hen ondersteunen via een duidelijk beleid, aanwijzingen en opleiding.”

“De bevindingen van dit onderzoek benadrukken dat generatieve AI een aanzienlijke rol kan spelen in het verrijken van werkervaringen en het verbeteren van de efficiëntie. Toch moeten Belgische bedrijven stappen zetten om het vertrouwen en de adoptie van AI verder te stimuleren. Met de juiste ondersteuning en opleidingen kan AI evolueren van een technologische innovatie naar een echte partner in het werk. Als we de positie en arbeidsproductiviteit van België willen versterken, is het cruciaal om nu in actie te komen en ons klaar te maken voor het ‘Man with machine’-tijdperk,” zegt Rolf Driesen, CEO van Deloitte België.

De Belgische werknemers zijn alleszins klaar om met generatieve AI aan de slag te gaan: meer dan driekwart van de werknemers (77%) die AI voor hun werk gebruiken, gelooft dat het hun werk de komende twee jaar gemakkelijker zal maken. Bijna driekwart (72%) gelooft dat AI hun werk aangenamer zal maken. De adoptie van generatieve AI hangt natuurlijk samen met het vertrouwen dat werknemers hebben in het gebruik ervan. Bijna vier op de vijf mannen die AI hebben gebruikt (78%) hebben er vertrouwen in. Dit in tegenstelling tot iets meer dan drie op de vijf vrouwen (63%). Als het gaat over wie volgens de ondervraagden verantwoordelijk is voor de opleidingen om generatieve AI te gebruiken, zien de Belgen dit vooral als een taak van hun werkgever (39%), of op eigen initiatief (38%). 22% vindt dat dit een verantwoordelijkheid is van de verschillende aanbieders van generatieve AI.

“Om de verdere adoptie van generatieve AI in België te helpen versnellen en ondersteunen, hebben we de Belgische afdeling van het Deloitte AI Institute gelanceerd. Dit platform biedt Belgische bedrijven een ongeëvenaarde toegang tot de nieuwste AI-expertise, inzichten en competenties. Ons Deloitte Trustworthy AI™-framework staat bedrijven bij om op basis van 6 dimensies ethisch verantwoorde en veilige AI oplossingen te ontwerpen, te bouwen en vervolgens op schaal uit te rollen. Wij geloven in de kracht van toegepaste technologie en vinden dat deze ervaren moet worden in plaats van er alleen over te spreken. Daarom lanceren wij Nexus, een experience center waar bedrijven AI-oplossingen van Deloitte en ons ecosysteem kunnen beleven, toegepast op specifieke functies of sectoren", voegt Patrick De Vylder toe.

Bezorgdheid over jobverlies

De vooruitgang en het gebruik van generatieve AI roept bij heel wat Belgen de vrees op om de job te verliezen. Twee op de vijf mannen (41%) vrezen dat AI hun job zal vervangen. De bezorgdheid bij vrouwen is minder, waar slechts een op de drie (32%) deze zorg deelt. De potentiële impact van generatieve AI op de werkzekerheid verschilt per sector. Meer dan de helft (55%) van de werknemers in de energie-, grondstoffen- en industriële sector is van mening dat AI hun job in de komende twee jaar volledig kan vervangen. Dit is aanzienlijk hoger dan bij respondenten werkzaam in andere sectoren.
​​
​***

Over het onderzoek

Uitgevoerd door IPSOS in opdracht van Deloitte in juli 2024. Basis: Alle volwassenen van 16-75 jaar in België met in totaal 2.714 respondenten. Alle resultaten zijn gewogen voor een correcte weergave van de Belgische bevolking.

Deloitte in België

Deloitte heeft meer dan 5.700 medewerkers en 11 kantoren in België en is daarmee de grootste organisatie van het land op het gebied van audits, accounting, juridisch en fiscaal advies, consultancy, financieel advies en risicoadvies.

Met haar diensten helpt de organisatie zowel de grootste nationale en internationale bedrijven als kmo's, overheden en non-profitorganisaties vooruit. Deloitte Belgium is een onafhankelijke en autonome organisatie die aangesloten is bij Deloitte Touche Tohmatsu Limited. ​ In het boekjaar 2024 behaalde de organisatie een omzet van € 819,4 miljoen.

Deloitte Belgium BV is de Belgische dochteronderneming van Deloitte NSE LLP, een bedrijf dat aangesloten is bij Deloitte Touche Tohmatsu Limited en dat bij de professionele diensten en adviezen die het verstrekt steevast op de hoogste kwaliteit mikt. De diensten zijn gebaseerd op een wereldwijde strategie die meer dan 150 landen bestrijkt. Daarvoor kunnen ze rekenen op de expertise van 460.000 professionals op alle continenten. Voor het boekjaar 2024 bedroeg de omzet 67,2 miljard USD.

Deloitte verwijst naar een Deloitte member firm, een of meer verbonden vennootschappen, of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, een Britse ‘private limited liability company’ (‘DTTL’). DTTL en alle aangesloten ondernemingen zijn juridisch afzonderlijke en onafhankelijke entiteiten. DTTL (ook wel 'Deloitte Global') levert geen diensten aan klanten. Surf naar http://www.deloitte.com/about voor een uitgebreidere beschrijving van de juridische structuur van DTTL en de aangesloten ondernemingen.